چگونه در محاسبه قیمت طلا و سکه مثل طلافروش‌ حرفه‌ای باشیم؟

چگونه در زمان خرید طلا قیمت آن را محاسبه کنیم؟

حتما تا کنون برایتان پیش آمده که زمان مراجعه به طلا فروشی، فروشنده اعداد و ارقام زیادی را وارد ماشین حساب می‌کند و در نهایت عددی را به عنوان قیمت نهایی طلا به شما می‌گوید. اگر کمی روحیه کنجکاوی داشته باشید، برایتان سؤال پیش می‌آید که این اعداد و ارقام چه هستند و نحوه محاسبه قیمت طلا چگونه است. حتی ممکن است از فروشنده بپرسید که قیمت طلا را چگونه حساب می‌کند. بعضی فروشندگان تمایلی به ارائه جزئیات ندارند و اگر هم به شما توضیح دهند ممکن است یک فروشنده دیگر فرمول متفاوتی را به شما ارائه کند. پس از کجا می‌توان فهمید قیمت درست طلا چیست؟

در این مقاله قصد داریم فرمول محاسبه قیمت طلا را به طور کامل برای شما توضیح دهیم. هم‌چنین نکات و ریزه‌کاری های مختلف این فرمول را به شما می‌گوییم تا اگر فرمول‌های مختلف دیدید سردر گم نشوید و خودتان بتوانید قیمت درست طلا را حساب کنید.

فرمول محاسبه قیمت طلا در طلافروشی

شما حق دارید بدانید قیمت انگشتر یا دستبندی که خریداری کردید چگونه محاسبه شده است. ساده‌ترین حالت فرمول به شکل زیر است:

قیمت طلای خام + اجرت + سود طلافروشی + مالیات

فرمول بالا خیلی کلی بیان شده است، جزئیات محاسبه قیمت طلا به صورت زیر است:

۹% مالیات بر ارزش افزوده + ۷% سود طلافروش + (وزن طلا × (اجرت ساخت + قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار))

گرچه این فرمول در ظاهر کاملا ساده است، اما ممکن است ببینید طلافروشان کمی متفاوت از این فرمول عمل می‌کنند. مثلا ممکن است یک طلا فروش اول مالیات را محاسبه کند و سپس سراغ محاسبه قیمت طلا برود، یا طلافروش دیگری اول سود خود را محاسبه کند و سپس قیمت گرمی طلا را حساب کند. آنچه اهمیت دارد این است که پایه و اساس تمام این فرمول‌ها یکسان است و در قیمت نهایی طلا تأثیری ندارد، حتی گاهی ممکن است به نفع شما هم تمام شود! اما چطور؟

برخی طلا فروشان پس از محاسبه قیمت گرمی طلا و اجرت دست، دو عدد 9 و 7 را با هم جمع کرده و به جای این دو عدد 16% را در فرمول لحاظ می‌کنند. اتفاقی که می‌افتد این است که با این فرمول قیمت نهایی به نفع شما تمام خواهد شد، چرا که مقدار آن کمی کمی کمتر از فرمول بالا به دست می‌آید.

قیمت 1 گرم طلای 18 عیار

همانطور که پیش‌تر در مقاله انواع عیار طلا و رنگ‌های آن مطرح کردیم، طلا عیارهای مختلفی دارد، اما عیار استاندارد طلا در بازار ایران، عیار 18 است که با عدد 750 نشان داده می‌شود. پس زمانی که شما از طلافروش قیمت یک قطعه طلا را می‌پرسید، او به شما بر اساس نرخ طلای 18 عیار قیمت می‌دهد. اما سؤالی که پیش می‌آید این است که محاسبه قیمت طلای 18 عیار چگونه انجام می‌شود؟

قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار از روی مظنه که قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار هست، حساب می‌شود. در این محاسبه و تبدیل از عدد طلایی 4.33 و قیمت مظنه مربوط به سایت اتحادیه طلا و جواهر کشور استفاده می‌شود. قیمتی که از این فرمول به دست می‌آید، قیمت خام طلا است و هنوز اجرت، مالیات و سود طلافروشی به آن اضافه نشده است. برای واضح‌تر شدن موضوع فرض کنید مظنه طلا در تاریخ روز 4.890.000 تومان باشد، در این صورت قیمت یک گرم طلای 18 عیار طبق فرمول زیر محاسبه می‌شود:

این نکته را مد نظر داشته باشید که در بازار پرنوسان این روزها، مظنه طلا نیز مثل کالاهای دیگر دائما در حال تغییر است. بنابراین اگر امروز یک گردنبند یا گوشواره طلا را قیمت کردید و فردا که برای خرید رفتید قیمت متفاوتی به شما گفته شد، تعجب نکنید! چرا که با تغییر مظنه طلا قیمت یک گرم طلای 18 عیار و در نهایت قیمت نهایی زیورآلات هم در حال تغییر است.

اجرت ساخت طلا

مبهم‌ترین بخش در نحوه محاسبه قیمت طلا، اجرت ساخت محصول است. این موضوع به عوامل بسیاری مثل نوع طراحی، نحوه تراشکاری، داشتن سنگ یا نگین و در نهایت وجدان فروشنده بستگی دارد! ممکن است شما یک قطعه طلای کاملا یکسان را در چندین مغازه طلافروشی ببینید، اما قیمتی که به شما ارائه می‌کنند متفاوت باشد. به همین خاطر بهتر است اگر قصد خرید طلا از یک مغازه ناشناس را داشتید، حتما به چند فروشگاه دیگر هم سر بزنید تا سرتان کلاه نرود.

بهترین کار این است که هنگام خرید زیورآلات طلا به طور واضح از فروشنده بپرسید که اجرت ساخت برای هر گرم از این طلا چقدر است؟ پس از خرید نیز فاکتور طلا را به دقت بررسی کنید و ببینید آیا اجرتی که در فاکتور قید شده با مبلغی که به شما گفته شده مطابقت دارد یا خیر.

حال نوبت به محاسبه اجرت ساخت طلا می‌رسد. طلا فروشان برای تعیین اجرت طلا از 3 روش مختلف استفاده می‌کنند، البته هر 3 روش مورد تأیید اتحادیه طلا و جواهرات است.

اجرت ساخت به تومان

اجرت ساخت برای برخی طلاجات به تومان حساب شده و به قیمت خام طلا اضافه می‌شود. این عدد بسته به اینکه طلا ساخت داخل یا خارج از کشور است می‌تواند متفاوت باشد. مثلا اگر اجرت ساخت یک انگشتر به تومان 30 هزار باشد، برای نمونه خارجی مشابه این مبلغ ممکن است تا 2 برابر، یعنی 70 هزار هم برسد.

اجرت ساخت درصدی

اجرت ساخت برخی از کارها نیز درصدی حساب می‌شود، یعنی به صورت درصدی از قیمت طلای خام محاسبه می‌شود. واضح است که در این روش با نوسان قیمت طلا، اجرت نیز تغییر می‌کند.

مثالی که برای محاسبه قیمت یک گرم طلای 18 عیار عنوان کردیم در نظر بگیرید. فرض کنید قیمت یک گرم طلای 18 عیار، 1.129.330 و اجرت ساخت 20% باشد. در این حالت اجرت ساخت کل قطعه طلا برابر با حاصل ضرب 1.129.330 در 20% است و مقدار آن 225.866 تومان خواهد شد.

اجرت ساخت به تومان و درصد

پیچیده‌ترین روش برای محاسبه اجرت ساخت طلا، ترکیب دو روش بالاست. مجددا مثال بالا را در نظر بگیرید. فرض کنید طلا فروش به شما می‌گویی اجرت ساخت این کار، 20% و 30.000 تومان است. در این حالت پس از محاسبه اجرت ساخت درصدی، عدد به دست آمده یعنی 225,866 با 30,000 تومان جمع شده و اجرت نهایی 255,866 خواهد شد.

وزن طلا

محاسبه وزن طلا با استفاده از ترازوهای بسیار دقیق انجام می‌شود. بازرسان اتحادیه طلا و جواهر و سازمان استاندارد در بازه‌های زمانی 6 ماهه صحت این ترازوها را بررسی و تأیید می‌نمایند.

سود طلافروشی

سود طلافروشی مبلغی است که از جانب اتحادیه طلا و جواهر تأیید شده و به صورت درصد در فرمول محاسبه قیمت طلا لحاظ می‌شود. این عدد در حال حاضر 7% است و برای هر گرم طلا از حاصل جمع قیمت یک گرم طلای 18 عیار + اجرت ساخت * 7% به دست می‌آید.

طبیعتا هرچه طلایی که می‌خرید سنگین‌تر باشد، این عدد بیشتر می‌شود. چرا که برای محاسبه سود نهایی، وزن طلا نیز در این 7% ضرب می‌شود.

مالیات بر ارزش افزوده

از آن جایی که طلا یک فلز قیمتی و ارزشمند است، خرید آن مستلزم پرداخت مالیات است که این مبلغ توسط مشتریان پرداخت می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده 9% قیمت طلا در نظر گرفته می‌شود.

خودتان یک طلافروش شوید!

جزئیات بالا برای آشنایی شما با نحوه محاسبه قیمت طلا و روند این حساب و کتاب عنوان شد. طلافروشان این محاسبه را با سرعت زیاد انجام می‌دهند و خود را درگیر این روند طولانی نمی‌کنند. گرچه خروجی کار آن‌ها با خروجی این محاسبات پیچیده یکسان است. اگر می‌خواهید مثل طلافروشان قیمت طلا را محاسبه کنید، کافی است فرمول زیر را دنبال کنید:

(قیمت هر گرم طلا + فی اجرت + 0.16) * وزن طلا

عدد 0.16 همان 16% معادل حاصل جمع سود طلافروشی و مالیات است.